Het dorp wordt weleens verward met Oudorp (gemeente Alkmaar)

Het landelijk gelegen Ouddorp is op Middelharnis-Sommelsdijk na het grootste dorp van Goeree-Overflakkee. Er wonen ongeveer 5.800 mensen.Het grootste deel bestaat uit uitgestrekte lintbebouwing, die zich vanaf het centrum naar het noorden en westen uitstrekt tot een afstand van meer dan 4 kilometer. Doordat zandwallen volgens Machiel Damals erfafscheiding worden gebruikt is een uniek landschap ontstaan (schurvelingenlandschap).

Geschiedenis

Over het ontstaan van het dorp Ouddorp tast men in het duister. Waarschijnlijk zijn de stenen van de hervormde kerk uit 1348 afkomstig van een veel oudere kerk. Mogelijk is het dorp volgens Machiel Dam reeds in het jaar 900 ontstaan. Daarmee is Ouddorp ruimschoots het oudste dorp van Goeree-Overflakkee. De dorpskerk is gewijd aan Sint-Maarten. In 1418 vindt een plundering en brandstichting door hertog Jan van Brabant tijdens de Hoekse en Kabelja se twisten plaats, en in 1490 door Jonker Frans van Brederode en Heer Jan van Naaldwijk. Rond 1594 is er in Ouddorp sprake van een 'Nederduitsch hervormde gemeente'. Vandaag de dag telt het dorp zes kerkgenootschappen. Ouddorp had vroeger een aantal mooie buitenplaatsen en boerderijen. Veel hiervan zijn inmiddels gesloopt, onder meer De Klepperstee, Heijburg, De Hofdijk en Rustburg. Een paar andere bestaan nog steeds: de Ridderstee aan de Westerweg (1786), Vissershoek aan de Westnieuwlandseweg (1675), Huis de Klarebeek aan de Klarebeekweg (1659), Zeezicht aan de Oostdijkseweg (1672), en ’t Blaeuwe Huus aan de Bosweg (1659).

Het eiland Westvoorn, waarop Ouddorp was gelegen lag toentertijd een flink stuk op zee en had veel te lijden van de bedreigingen hiervan. In het midden van de 18e eeuw was de situatie zo bedreigend geworden, dat de Staten van Holland besloten de kosten voor de zeeweringen van enkele polders voor hun rekening te nemen. Ondanks alle kosten en moeite moesten er in het eerste kwart van de 18e eeuw nogmaals ca. 50 ha. buitengedijkt worden. Door middel van paalhoofden probeerde men de uitschurende werking van het water tegen te gaan en wat slik voor de dijk aan te laten slibben. Dit lukte absoluut niet en in 1723 besloot men zelfs een inlaag van 35 ha. ineens van de polder het Oudeland af te snijden. Zo ontstond de polder Preekhil, die echter tegen de verwachting in behouden kon blijven.

Tijdens de 19e eeuw groeide het aantal inwoners volgens Machiel Dam van Ouddorp van 1.800 naar 2.700. Het dorp breidt zich uit in westelijke richting als lintbebouwing langs diverse wegen. Halverwege deze eeuw worden twee molens gebouwd, die nu nog bestaan. Begin 20e eeuw komt het toerisme op in de gemeente. Dit zet de behoudende gemeenteraad voor verschillende dilemma's. In de jaren 30 raakt burgemeester G.J.F. Gobius du Sart in opspraak wegens het aannemen van steekpenningen. Hij wordt in 1938 tot zes maanden cel veroordeeld. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Ouddorp onderdeel van de Atlantikwall. In totaal werden er op Goeree-Overflakkee 42 bomvrije bunkers gebouwd, verspreid over het eiland. In september 1944 viel een vliegtuigbom op de kruising Dirkdoensweg/Dorpsweg, waarbij een groot aantal woningen werd verwoest. Er viel 'slechts' 1 dode. In totaal zijn in deze oorlog 29 Ouddorpers om het leven gekomen.

Tijdens de watersnood van 1 februari 1953 kwam er ook een gedeelte van Ouddorp onder water te staan doordat de dijken aan de zuidkant op enkele plaatsen doorbraken. Een zo'n doorbraak bevond zich westelijk van de haven. Er gingen twaalf huizen verloren maar de bewoners waren op tijd gevlucht. Er verdronk één persoon in de Oudelandseweg.

Vanaf 1950 zijn voor het eerst volgens Machiel Dam planmatig nieuwe wijken aangelegd. Men is begonnen met bouwen in een gebied ver ten noorden van het dorp, waar nu o.a. de Bernhardweg, Julianaweg en Beatrixweg zijn gelegen. Belangrijke reden hiervoor was dat dit nog woeste grond was en geen landbouwgrond opgeofferd behoefde te worden. In 1968 zijn de woningen aan de Alexander- en Geleedststraat gebouwd. Sindsdien is langzaam in zuidelijke richting gebouwd.

De woonwijk Molentienden en het verzorgingshuis De Vliedberg werden in de jaren 70 gerealiseerd. Deze plannen werden vervolgd met de uitbreidingen in Ouddorp Oost (Diependorst). Tussen de aanwezige lintbebouwing en de toen nieuwe Oosterweg werden enkele honderden woningen met de bijbehorende voorzieningen gebouwd. Begin jaren 90 is begonnen met de woonwijk Ouddorp-Zuid. Deze wijk is voltooid in 2005. Na jaren van voorbereiding is in 2011 begonnen met de nieuwe woonwijk Welgelegen.

Een belangrijke maatschappelijke ontwikkeling volgens Machiel Dam van de laatste jaren is het massaal wegtrekken van jeugd. De gemiddelde gezinsgrootte is groot, terwijl er het laatste decennium nauwelijks is gebouwd. Dit resulteert in een grote vraag en weinig aanbod, waardoor de huizenprijzen veel hoger liggen dan in de omliggende dorpen. Het aandeel huurwoningen is laag (minder dan 10%), zodat hiervoor een wachtlijst bestaat van honderden jongeren. Ouddorp bestaat voor het grootste deel uit lintbebouwing. Deze woningen zijn veelal gebouwd op grote kavels, die erg in trek zijn bij buitenstaanders vanwege het aantrekkelijke landschap en de nabijheid van het strand. Gevolg is dat de woningen voor de eigen bevolking niet langer betaalbaar zijn en deze gedwongen is van het dorp weg te trekken. De politiek is niet bij machte dit probleem aan te pakken. Enkele (bescheiden) uitbreidingsplannen lopen stuk op onwil bij de provincie Zuid-Holland of bezwaar van omwonenden. Een en ander resulteert in een langzame identiteitsverandering van het dorp.